Op woensdag 30 maart om 20 uur vindt in Gent Kruiwagen XVII plaats. Zoals naar gewoonte worden er actuele archeologische, bouwarcheologische en bouwhistorische projecten aan het publiek voorgesteld. Thema: over putten en bulten: ruimte en perspectief versus eng en ingesloten. Sedert 2006 leidde de Dienst Stadsarcheologie archeologisch onderzoek in de open ruimten van het Gentse stadscentrum. De opgravingen waren een onderdeel van de herwaardering van de Gentse centrumpleinen, bekend als de KoBraprojecten en ondersteund met Europese subsidie (Doelstelling II EFRO en Interreg IVB Portico). Het terreinonderzoek, verspreid over talrijke fazen, omvatte de Korenmarkt, de Cataloniëstraat, het Goudenleeuwplein, delen van de Sint-Jansstraat, het Sint-Baafsplein. Een voorlopig sluitstuk zijn de opgravingen van de oostelijke helft van de Botermarkt en de Belfortstraat. De ondergrond leverde hier zowel voorspelbare als eerder verrassende resultaten en helpen bij het in beeld brengen van deze locatie door de eeuwen heen.
Na het terreinwerk moeten alle bevindingen worden uitgewerkt, een langetermijnopdracht als men rekening houdt met de duizenden sporen die bij het terreinwerk werden geregistreerd. Die vele partiële bevindingen moeten voorts in een volledig verhaal worden omgezet, een verhaal dat ook de betekenis van die plekken probeert te vatten en dit vanaf de prehistorie tot aan het eind van de 20e eeuw. Het zal dan ook nog wel enige jaren duren vooraleer de volle betekenis van het gerealiseerde onderzoek in nieuwe stadskennis worden omgezet. Toch zijn er al hoofdlijnen die tijdens het terreinwerk en de opmaak van de plannen duidelijk worden. Eén van die aspecten heeft te maken met het ruimtegebruik in de middeleeuwse stad. Nu al blijkt dat dit opmerkelijk afwijkt van de ietwat verouderde, maar nog steeds populaire visie als zou een middeleeuwse stad vooral een kluwen van smalle, kronkelende stegen zijn geweest. In het bijzonder de opgravingen op het Emile Braunplein tonen aan dat dit voor het centrum van het middeleeuwse Gent in de periode 13e-15e eeuw zeer sterk dient te worden genuanceerd.
Eerste fase van het archeologisch onderzoek tussen Vrijdagmarkt en Onderstraat
In het najaar van 2010 werd door aDeDe bvba, wetenschappelijk ondersteund door de Dienst Stadsarcheologie van de Stad Gent, in het gebied tussen de Vrijdagmarkt en de Onderstraat te Gent de eerste fase van een vlakdekkend archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek gebeurde in opdracht van Twizzle NV en kadert in het plan voor de bouw van een woningen- en winkelcomplex. Doel van het onderzoek was het waarderen en inventariseren van de aanwezige archeologische resten die door de werken zouden worden vernietigd. De site bevindt zich op een cruciaal punt in de stadsontwikkeling van Gent en een archeologisch vooronderzoek was dan ook noodzakelijk. Er werd reeds één vlakdekkende werkput aangelegd, waar in vier opeenvolgende vlakken de aanwezige sporen werden onderzocht. Tijdens dit deel van het onderzoek werden in totaal 183 sporen gedocumenteerd. Er werden in de eerste vlakken sporen aangetroffen uit de 19e en 20e eeuw, maar de overige sporen zijn voornamelijk in de late middeleeuwen te plaatsen. De sporen uit de 19e en 20e eeuw zijn de resten van de huizen die tot voor kort op de site aanwezig waren.
Op basis van de aangetroffen resten kan voorts gesteld worden dat de perceelindeling tenminste teruggaat op een situatie uit de late middeleeuwen. De sporen uit de late middeleeuwen omvatten voornamelijk muren, kuilen en tonputten. De kuilen en tonputten bevonden zich in een 14e-eeuws humeus pakket, waardoor de organische onderdelen van de putten en van de inhoud uitstekend bewaard bleef. De drie tonputten waren op de natuurlijke bodem aangelegd, bestonden uit houten spanten en houten hoepels en waren met afval opgevuld. Op het diepste niveau werden afvalkuilen en mestkuilen aangetroffen, die in de volle middeleeuwen kunnen worden gedateerd. De volgende fasen van het onderzoek kunnen een licht werpen op de historische en culturele context waarin deze sporen zich bevinden en hoe ze zich verhouden tot de stadsontwikkeling in dat deel van Gent.
Het voormalige Ongeschoeide Karmelietessenklooster: de ontsluiering van een stukje verborgen Gents patrimonium
In de Theresianenstraat was van 1644 tot 2007 het klooster van de Ongeschoeide Karmelietessen of Theresianen gevestigd. Het was een slotklooster waar de zusters in alle rust en geslotenheid hun leven wijdden aan God. In 2007 verlieten de laatste zusters het complex om te gaan leven in een zusterklooster in Oudenaarde. De gebouwen werden toen in erfpacht gegeven aan de vzw Jongerenhuis die er een orientatie-, observatie- en onthaalcentrum voor probleemjongeren wil inrichten. Op de Open Monumentendag van 2009 kon het publiek voor het eerst kennis maken met het klooster. Het werd ook het onderwerp van een masterproef voor het behalen van het diploma Monumenten- en Landschapszorg aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. De studie omvatte twee delen. Vanuit de vooropleiding in de geschiedenis werd een bouwhistorische studie van dit zo goed als onbekende klooster aangepakt. Vanuit de architectenopleiding werden de schadepatronen bestudeerd, werden de mogelijke herbestemmingen ontleed en werd een concreet restauratievoorstel uitgewerkt. Uit beide onderzoeken is gebleken dat het gebouw heel wat architecturale en historische waarden kent, maar zich anderzijds ook in een zeer slechte bouwkundige toestand bevindt. Momenteel is men bezig met de beschermingsprocedure van het complex en hoopt men dit stukje verborgen Gents patrimonium te behouden en bekend te maken bij het publiek. Op de presentatie valt de klemtoon op de interessante geschiedenis van dit eeuwenoude klooster. De verschillende bouwfases van het klooster en het specifieke leven van de zusters in dit slotklooster zullen worden besproken. Veder zal worden ingegaan op de architecturale kwaliteiten en unieke elementen die het gebouw kent, en zal het specifieke karakter van dit slotklooster uiteengezet worden.
Praktisch: woensdag 30 maart 2011 om 20 uur in de Panoramische Zaal Middenstandshuis, Lange Kruisstraat 7, 9000 Gent (bij Sint-Baafsplein en Sint-Baafskathedraal)
Toegang: 5 euro, GVSA-leden gratis
Organisatie: Stad Gent, Dienst Stadsarcheologie en vzw Gentse Vereniging voor Stadsarcheologie
Informatie: Dienst Stadsarcheologie, De Zwarte Doos, Dulle Grietlaan 12, 9050 Gent-Gentbrugge, tel. 09 266 57 60, fax 09 266 57 87, e-mail stadsarcheologie@gent.be
Na het terreinwerk moeten alle bevindingen worden uitgewerkt, een langetermijnopdracht als men rekening houdt met de duizenden sporen die bij het terreinwerk werden geregistreerd. Die vele partiële bevindingen moeten voorts in een volledig verhaal worden omgezet, een verhaal dat ook de betekenis van die plekken probeert te vatten en dit vanaf de prehistorie tot aan het eind van de 20e eeuw. Het zal dan ook nog wel enige jaren duren vooraleer de volle betekenis van het gerealiseerde onderzoek in nieuwe stadskennis worden omgezet. Toch zijn er al hoofdlijnen die tijdens het terreinwerk en de opmaak van de plannen duidelijk worden. Eén van die aspecten heeft te maken met het ruimtegebruik in de middeleeuwse stad. Nu al blijkt dat dit opmerkelijk afwijkt van de ietwat verouderde, maar nog steeds populaire visie als zou een middeleeuwse stad vooral een kluwen van smalle, kronkelende stegen zijn geweest. In het bijzonder de opgravingen op het Emile Braunplein tonen aan dat dit voor het centrum van het middeleeuwse Gent in de periode 13e-15e eeuw zeer sterk dient te worden genuanceerd.
Eerste fase van het archeologisch onderzoek tussen Vrijdagmarkt en Onderstraat
In het najaar van 2010 werd door aDeDe bvba, wetenschappelijk ondersteund door de Dienst Stadsarcheologie van de Stad Gent, in het gebied tussen de Vrijdagmarkt en de Onderstraat te Gent de eerste fase van een vlakdekkend archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek gebeurde in opdracht van Twizzle NV en kadert in het plan voor de bouw van een woningen- en winkelcomplex. Doel van het onderzoek was het waarderen en inventariseren van de aanwezige archeologische resten die door de werken zouden worden vernietigd. De site bevindt zich op een cruciaal punt in de stadsontwikkeling van Gent en een archeologisch vooronderzoek was dan ook noodzakelijk. Er werd reeds één vlakdekkende werkput aangelegd, waar in vier opeenvolgende vlakken de aanwezige sporen werden onderzocht. Tijdens dit deel van het onderzoek werden in totaal 183 sporen gedocumenteerd. Er werden in de eerste vlakken sporen aangetroffen uit de 19e en 20e eeuw, maar de overige sporen zijn voornamelijk in de late middeleeuwen te plaatsen. De sporen uit de 19e en 20e eeuw zijn de resten van de huizen die tot voor kort op de site aanwezig waren.
Op basis van de aangetroffen resten kan voorts gesteld worden dat de perceelindeling tenminste teruggaat op een situatie uit de late middeleeuwen. De sporen uit de late middeleeuwen omvatten voornamelijk muren, kuilen en tonputten. De kuilen en tonputten bevonden zich in een 14e-eeuws humeus pakket, waardoor de organische onderdelen van de putten en van de inhoud uitstekend bewaard bleef. De drie tonputten waren op de natuurlijke bodem aangelegd, bestonden uit houten spanten en houten hoepels en waren met afval opgevuld. Op het diepste niveau werden afvalkuilen en mestkuilen aangetroffen, die in de volle middeleeuwen kunnen worden gedateerd. De volgende fasen van het onderzoek kunnen een licht werpen op de historische en culturele context waarin deze sporen zich bevinden en hoe ze zich verhouden tot de stadsontwikkeling in dat deel van Gent.
Het voormalige Ongeschoeide Karmelietessenklooster: de ontsluiering van een stukje verborgen Gents patrimonium
In de Theresianenstraat was van 1644 tot 2007 het klooster van de Ongeschoeide Karmelietessen of Theresianen gevestigd. Het was een slotklooster waar de zusters in alle rust en geslotenheid hun leven wijdden aan God. In 2007 verlieten de laatste zusters het complex om te gaan leven in een zusterklooster in Oudenaarde. De gebouwen werden toen in erfpacht gegeven aan de vzw Jongerenhuis die er een orientatie-, observatie- en onthaalcentrum voor probleemjongeren wil inrichten. Op de Open Monumentendag van 2009 kon het publiek voor het eerst kennis maken met het klooster. Het werd ook het onderwerp van een masterproef voor het behalen van het diploma Monumenten- en Landschapszorg aan de Artesis Hogeschool Antwerpen. De studie omvatte twee delen. Vanuit de vooropleiding in de geschiedenis werd een bouwhistorische studie van dit zo goed als onbekende klooster aangepakt. Vanuit de architectenopleiding werden de schadepatronen bestudeerd, werden de mogelijke herbestemmingen ontleed en werd een concreet restauratievoorstel uitgewerkt. Uit beide onderzoeken is gebleken dat het gebouw heel wat architecturale en historische waarden kent, maar zich anderzijds ook in een zeer slechte bouwkundige toestand bevindt. Momenteel is men bezig met de beschermingsprocedure van het complex en hoopt men dit stukje verborgen Gents patrimonium te behouden en bekend te maken bij het publiek. Op de presentatie valt de klemtoon op de interessante geschiedenis van dit eeuwenoude klooster. De verschillende bouwfases van het klooster en het specifieke leven van de zusters in dit slotklooster zullen worden besproken. Veder zal worden ingegaan op de architecturale kwaliteiten en unieke elementen die het gebouw kent, en zal het specifieke karakter van dit slotklooster uiteengezet worden.
Praktisch: woensdag 30 maart 2011 om 20 uur in de Panoramische Zaal Middenstandshuis, Lange Kruisstraat 7, 9000 Gent (bij Sint-Baafsplein en Sint-Baafskathedraal)
Toegang: 5 euro, GVSA-leden gratis
Organisatie: Stad Gent, Dienst Stadsarcheologie en vzw Gentse Vereniging voor Stadsarcheologie
Informatie: Dienst Stadsarcheologie, De Zwarte Doos, Dulle Grietlaan 12, 9050 Gent-Gentbrugge, tel. 09 266 57 60, fax 09 266 57 87, e-mail stadsarcheologie@gent.be
Geen opmerkingen:
Een reactie posten